Aklın G’özü adlı kitapta, Tanrı ile Ölümlü’nün özgür irade ve varlık üzerine yaptıkları sohbeti konu eden bir yazı vardır. Diyaloğun bir yerinde Tanrı, bir Zen ozanının aşağıdaki dizesini hatırlatır:

Eğer yalın gerçeğe ulaşmak istiyorsan,
Doğru ya da yanlışla ilgilenme.
Doğru ile yanlış arasındaki çekişme
Aklın hastalığıdır.

İnsan, çevresini algılayabilmek ve öğrenebilmek için ikilik (düalite) kavramını çok fazla kullanır. Yanlış-doğru, ask-nefret, doğum-ölüm, ruh-beden, cennet-cehennem, güzel-çirkin … gibi. Bu kavramlar arasındaki gelgitler insanların davranışlarını, kişiliklerini, ilişkilerini … belirler. İşin özündeyse ikilik, bütünü soyut parçalara ayırmaktır. Bu kavramlara takıldığımız sürece, kronik bir akıl hastası olmaya devam ederiz. Ama akıl hastası olduğumuzun farkına varamayız çünkü tüm insanlık bu kavramlarla haşır neşir olmaktadır. Bu tartışmalardan uzaklaşmak demekse, toplumdan dışlanmak anlamına gelecektir.

Peki tüm bu zıtlıkların arasındaki farklılıkları zihnimizde nasıl yok ederiz? Bir an vücudunuzdaki bir hücre olduğunuzu varsayın. Mide duvarı hücresi olduğunuzu düşünelim. Bu durumda ortalama 3-5 günlük bir yaşam süreniz olacaktır. Bu süreç zarfında çevrenizdeki hücrelerle ilişkiler kuracak ve varlığınızı devam ettirmeye çalışacaksınız. Fakat işin özündeyse bir insanın hayatını devam ettirebilmesi için gerekli olan milyarlarca hücresinden birisiniz. Size biçilen görevi yerine getirmekle meşgul olduğunuzun hiç farkında olmadan yok olup gideceksiniz ve sizin yerinize görevi yeni bir hücre devralacak. İnsansa bir hücreye göre sonsuz sayılabilecek bir zaman diliminde yaşamış olacak.

İşte insanları da bir hücreye benzetebiliriz. Bir bütünün küçük parçalarıyız sadece. Farkında olmadığımız ve hiç bir zamanda bilemeyeceğimiz bir görevi idrak etmekten başka bir anlamı olmayan canlılarız. İkilik kavramıysa hiç bir zaman algılayamayacağımız o bütünü anladığımız yanılsamasından başka bir şey değil.

Fotoğraf: http://bit.ly/GzyqNS